Otizmli Çocukla Yaşamak

OTİZMLİ ÇOCUKLA YAŞAMAK:

İnsanlar değişik nedenlerle çocuk sahibi olmak isterler. Bir çocukları olacağını öğrendikleri andan itibaren, anne-babalar, özellikle anneler çocuklarıyla ilgili hayaller kurarlar. Her şey yolunda giderken birileri bir terslik olduğunu söyler ve o andan itibaren hayat bir daha asla eskisi gibi olmaz. Yetersizlikleri olan bir çocuğa sahip olmak, kendileri için seçtikleri bir rol değildir. Bununla birlikte genelde normal olanı kabul etme eğilimindeki bir toplumla mücadele etmek durumundadırlar. Hem çocuklarının sorunlarıyla uğraşacak hem de toplumun kendilerinden beklediği diğer görevleri yerine getireceklerdir. Çocuğuna teşhis konulduktan sonra aile fertleri bu durumu kabulleniş sürecinde bazı evreler yaşarlar. Bu evreler her aile ferdi için farklı uzunluk ve yoğunlukta yaşanır. Otizmde sorun fiziksel değil yalnızca davranışlarla ilgili olduğu, için otizmli çocuğun yakın çevresinin otizmi anlaması ve kabullenmesi, diğer engelli grubuna göre daha sancılı bir süreç olabilir. Siz otizmli bir çocuk ebeveyni olarak önünüzdeki bu yeni hayata uyum sağlamaya hazırlanırken, bir yandan da yakın çevrenizdekilerin bu durumu anlamaları ve kabul etmeleri için çaba harcamak durumunda kalabilirsiniz.

Çocuğunuzun insanlarla göz teması kuramadığını, ismini söylediğinizde dönüp bakmadığını, gözleri bir şeye uzun uzun takılıp kaldığını ya da bir nesneyi saatlerce sıra dışı bir şekilde salladığını; onun yaşıtlarından farklı davranışları olduğunu gözlediğinizde, bir ebeveyn olarak kaygı duyabilirsiniz. Otizmli olduğundan şüpheleniyorsanız, otizm konusunda doğru bilgilenmeli ve otizm ile yaşamanın zorluklarını öğrenmelisiniz.

Unutmayın erken tanılama ve özel eğitim desteği ile otizmli bir çocuk toplumda bağımsız birey olarak yerini alabilir ve zamanla gelişim gösterebilir.

Otizm tanı ölçütleri ve belirtilerini yukarıda bahsetmiştik, burada ise tanı sürecinin nasıl olduğu, kimlerden yardım alacağınızı hangi kuruluşlarda bu hizmetlerin sağlanacağından bahsedeceğiz.

TANI:

Otizm tanısını sadece konunun uzmanları koyabilir. Uzman çocuğu gözler, gelişim testleri yapar ve anne babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorarak tanıyı koyar. Çocuklar 12 aylıktan itibaren tanı konabilir. Erken tanı konması, eğitime de erken başlanması açısından önemlidir.

Ülkemizde otizm tanısını çocuk ruh hastalıkları uzmanları ve çocuk nörologları koymaktadır.

Otizmin ilaçla tedavisi henüz mümkün olmamakla beraber ilaç, eğitime destek ve istenmeyen davranışlarının kontrol altına almak için verilir. Çocuk ruh sağlığı uzmanı ile çocuğunuza tanı konulduktan sonra ilişkinizi kesmeyin. Çocuğunuzun gelişimini takip etmek ve bu gelişime göre gerekli düzeltmeleri yapabilmesi için düzenli aralıklarla çocuğunuzu uzmana götürmelisiniz.

Tanı için kurum ve uzmanlar:

Ø  Çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları ana bilim dalı bölümü bulunan üniversite hastaneleri

Ø  Çocuk ruh hastalıkları uzmanı veya çocuk nöroloğu bulunan sağlık bakanlığına bağlı devlet hastanelerine başvurabilirsiniz. KİMLERE DANIŞABİLİRİM.docx

Otizmi ilaçla yenemezsen peki ne yapabilirim?

Otizmin ilaçla tedavisi olmamakla umutsuz düşüncelere kapılmamamız gerekmektedir. Çünkü otizmin tedavisi konusunda yapılan birçok araştırmanın sonucunda en iyi tedavinin eğitim olduğu anlaşılmaktadır.

Burada; tanın erken konulması ve erken, yoğun ve sürekli eğitimin önemi artmaktadır.

İlk adımınız çocuğunuzu iyi bir eğitime başlatmak olacaktır. İlk zamanlarda eğitimin evde başlaması sizin de kendinizi geliştirmeniz gerekecektir. Başlangıçta yardım etmek çok güç olabilir. Çevrenizden size yarayacak, kolaylık sağlayacak her türlü bilgiyi alabilirsiniz. Etrafınızda sizinle benzer aşamaları yaşayan ve sizi anlayabilecek gruplar varsa onlara katılabilir ve kendinizi daha donanımlı hale getirebilmek için bu durumu fırsat olarak kullanabilirsiniz. Guruplara katılım sorunlara çözüm üretmenizde, yalnız olmadığınızı görmenizde ya da paylaşımda bulunarak rahatlamanızda etkili olabilir.

Aileler için, kendisinin bu aşamadan sonra ne yapacağına dair birkaç tavsiye:

Ø  Çocuğunuzu ve haklarını en iyi biçimde savunabilmek için gerekli olan şeyleri mutlaka öğrenin.

Ø  Duygularınızı reddetmeyin ve onları diğerleri ile paylaşın.

Ø  Bir yetişkinin hayatını sürmeyi çalışın. Otizmin hayatınızın her dakikasını tüketmesine izin vermeyin.

Ø  Çocuğunuzun göstermiş olduğu her gelişmeyi küçükte olsa hakkını vererek takdir ediniz.

Ø  Otizmden etkilenmiş diğer bireyler ve aileler ile beraber olunuz.

Ø  Otizmi tanımadan, çocuğunuzu tanıyamazsınız. Otizmin ne olduğunu, otistik bir çocuğun özelliklerini öğrenin. Bu çocuğunuzu tanımanızı ve iletişim kurmanızı kolaylaştıracaktır.

Otizm Tanısına Yönelik Ayrıntılı Değerlendirme Yapılması
Ülkemizde otizm tanısı koyabilecek uzmanlar çocuk ruh hastalıkları uzmanları ve çocuk nörologlarıdır. Bu uzmanlar tanı koyma amacıyla otizme yönelik ayrıntılı değerlendirme yaparlar. Çocuklarda otizm olup olmadığını, otizmin derecesini, zekâ düzeyini, uyum becerilerini, iletişim becerilerini ve davranış gelişimini değerlendirmek için çeşitli testler vardır. Çocuk ruh sağlığı uzmanları ve çocuk nörologları ayrıntılı değerlendirme sırasında bu testlerin hangilerinin sizin çocuğunuza uygulanması gerektiği konusunda sizi bilgilendirirler ve çocuğunuza test uygulanması için sizi yönlendirirler.

Özürlü Sağlık Kurulu Raporu Çıkarılması
Eğer çocuğunuz otizm tanısı alırsa, Özürlü Sağlık Kurulu Raporu almanız gerekir. Özürlü Sağlık Kurulu Raporu almak için, bünyesinde Özürlü Sağlık Kurulu bulunan bir hastaneye başvurmalısınız. KİMLERE DANIŞABİLİRİM.docx

Özel eğitim ve ilgili haklar:

Ülkemizde engelliler için geniş kapsamlı eğitim yasası beraberinde bireylerin günlük yaşamını birçok yasada da engellilerle ilgili maddeler içermektedir. Ülkemizde birçok ülkede olmadığı kadar kapsamlı engellilerin eğitimi konusunda bir yasamız mevcuttur.

Ülkemiz anayasasına göre bu ülkenin vatandaşı olan her bireyin ücretsiz eğitim hakkı vardır. Eğitimdeki fırsat eşitliği engelli olsun veya olmasın her birey için eşit olarak işlemek zorundadır.

Özel eğitim, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programı ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki, özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir. Özel eğitim her otizmli çocuğun kendine özgü gereksinimlerine göre yürütülür ve çocuğa yaşına uygun beceriler ve toplumda kabul edilen davranışlar kazandırmayı hedeflenir.

Yaşamın ilk beş yılı, beynin en hızlı geliştiği dönemdir. Dolayısıyla, erken özel eğitim, özellikle de 5 yaşından önce alınan yoğun özel eğitim, otizmli çocuğun gelişimi için çok önemlidir. Böyle eğitim alan otizmli çocuklarının yarısına yakınının çok büyük gelişme gösterdiği, eğitimlerini diğer çocuklarla genel eğitim sistemi içinde sürdürebilirliği görülmektedir.

Her çocuğumuz, en az kısıtlayıcı ortamda eğitim almak durumundadır. En az kısıtlayıcı ortamın anlamı kısaca, çocuğumuzun kendi yeterlilikleri temelinde diğerleri ile en yüksek düzeyde iletişim ve etkileşimde bulunacağı bundan azami fayda sağlayacağı ortamdır.

Özel eğitim alan otizmli çocukların sosyal ilişkilerinin geliştiği, iletişim becerilerinin arttığı ve takıntılı davranışlarının azaldığı bilinmektedir. Özel eğitimin yoğun ve kesintisiz olması çok önemlidir. Ailelerinde eğitime katılması şarttır. Aileler ve uzmanlar tarafından çocuğa öğretilen becerileri evde de öğretmeye devam etmeli ve bu konuda destek vermelidir. Eğitim yoğunluğu derken, haftada en az 20 saat tercihen 40 saat anlamına gelirken; kesintisiz, yılda 12 ay demektir.  Bu yoğunlukta bir eğitim ancak bir ekip tarafından verilebilir. Bu ekipte bir öğretmenin ya da uzmanın yönlendirmesiyle başta anne baba ve kardeşler olmak üzere çocuğun yakın çevresindeki herkes yer alır.

Eğitimin Planlanması
Bir çocuğa otizm tanısı koyulduktan hemen sonra eğitim programının planlanması adımına geçilmelidir. Otizmin tedavisi sürekli ve yoğun eğitimdir. Her çocuk gibi sizin çocuğunuzun da bu eğitime hakkı vardır.

Otizmden etkilenmiş çocukların eğitiminin, çocukları olduğu kadar aileleri de içerecek biçimde kapsayıcı ve yoğun olması gerekmektedir. Bazı programlar evde de yürütülebilir. Ev programların yürütülmesinde de uzmanların katkısı olması gerekmektedir. Bazı programlar ise özel merkezlerde yürütülmektedir. Bunların her ikisi de beraber seçilebilir.

Tüm engelli çocuklar için okul öncesi eğitim 1997 yılından itibaren zorunlu olmasına rağmen, otizmli çocuklar için erken çocukluk(0-3 yaş) programı yoktur ve okul öncesi (3-6 yaş)  dönemlere yönelik eğitim programının da geliştirilmesi gerekmektedir. Bu konudaki çalışmalar yeni başlamıştır. Dolayısıyla, bu dönemdeki çocuklar özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde ya da özel eğitim okullarında eğitim alabilmektedir.

Hiç zaman kaybetmeden bu kurum ve merkezlerden size en yakın olan birine başvurmanızı ve çocuğunuza eğitim almaya başlamanızı tavsiye ederiz. Çocuğunuza eğitim verecek öğretmenlerin otizm konusunda yetişmiş ve deneyimli olduklarından emin olun. Bu eğitimin maliyetinin bir kısmı devlet tarafından karşılanmaktadır.

Kurumda alacağınız eğitimler saat olarak yeterli olmayacağı için evde de bir eğitim programının uzmanlarla beraber hazırlanmalı ve kurumdaki eğitime,  paralel olarak ev programını devam ettirebilirsiniz.

GELİŞİM AŞAMLARI (YAŞLARA GÖRE) EĞİTİM OLANAKLARI

0-3 YAŞ ARASI:

Eğer çocuğunuz 3 yaşından küçükse ve otizm ya da YGB tanısı almışsa, erken çocukluk dönemi eğitimi alabilir. Bu eğitim, çocuğun doğrudan eğitimi, çocuğun eğitimine katkı sağlamak amacı ile ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi yoluyla okul ve kurumlarda veya gerektiğinde evde yürütülür. Eğitimin planlanması ve koordinasyonu RAM bünyesindeki Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından yapılır.

3-6 YAŞ ARASI:

Eğer çocuğunuz 3-6 yaş arasında ise okul öncesi özel eğitim alabilir. Özel eğitim gerektiren okul öncesi eğitim alması zorunludur. Ülkemizde okul öncesi özel eğitim mümkün olduğu durumlarda normal gelişim gösteren çocukların devam ettiği yuva ya da anaokulu gibi okul öncesi eğitim kurumlarında kaynaştırma yolu ile sağlanır. Kaynaştırma eğitiminden yararlanmayan çocuklar ise okul öncesi düzeyde eğitim veren özel eğitim kurumlarına ya da özel eğitim sınıfına devam etmelidir. Bazı otizmli çocuklar eğitime daha yavaş cevap vermeleri nedeniyle bir yılda ilköğretim birinci sınıfa hazır hale gelemezler. Böyle çocukların okul öncesi eğitim süresi bir yıl daha uzatılabilir.

7-14 YAŞ ARASI:

Eğer çocuğunuz 7-14 yaş arasında ise normal gelişim gösteren çocuklarla birlikte bir ilköğretim okulunda kaynaştırma eğitimi alabilir. Eğitim performansının uygun olmadığı durumlar da ise, bir Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi’ne (OÇEM) ya da normal eğitim okulu bünyesinde bir özel eğitim sınıfına devam edebilir. Okul öncesi eğitimini tamamlayan veya zorunlu ilköğretim çağına gelmiş özel eğitim gerektiren çocukların devam devam edecekleri eğitim ortamlarının hazırlanması amacı ile ilköğretim okullarında ve özel eğitim kurumlarında hazırlık sınıfları açılabilir. Hazırlık sınıfında öğrenim bir yıldır.

15-21 YAŞ ARASI:

Eğer çocuğunuz 15-21 yaş arasındaysa ve ilköğretim diplomasına sahipse ortaöğretimini öncelikle kaynaştırma uygulamaları yolu ile akranları ile bir arada genel ve mesleki ortaöğretim kurumlarında sürdürmelidir. Ancak, sayıları çok sınırlı olan özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılmış orta öğretim kurumlarına da gidebilir. İlköğretimlerini tamamlayan ancak çeşitli nedenlerle orta öğretime devam edemeyen çocuklar, uzaktan eğitim yoluyla Milli Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi veya Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Açık Öğretim Lisesi’nde eğitimini sürdürebilirler.

Zorunlu eğitim çağı dışında alan ve genel eğitim programlarından yararlanmayacak durumda olan otizmli çocuğunuz; temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyum sağlamak ve iş ve mesleğe yönelik beceriler kazanmak amacı ile farklı konu ve sürelerde meslek kurslarına ya da otistik çocuklar iş merkezine gidebilir. Halen ülkemizde otizmli çocuklar için iki adet resmi iş eğitim merkezi bulunmaktadır. Ayrıca, aileler otizmli çocuklar için halk eğitim merkezlerinde meslek kursu açılması talebinde bulunabilirler.

Her çocuk gibi sizin çocuğunuzun da eğitim hakkı vardır. Üç yaşını dolduran çocuğunuz engelliler için ülkemizde zorunlu eğitim çağına gelmiştir. Çocuğunuza hiç zaman kaybetmeden eğitim alabilmesi için size en yakın Rehberlik Araştırma Merkezine başvurunuz. Bu başvuruyla RAM içinde bulunan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çocuğunuza eğitsel değerlendirme ve tanılama yapılır.

RAM’da eğitsel değerlendirme ve tanılama süreci sonunda çocuğunuz için bir yıllık bir eğitsel plan hazırlanır. Çocuğunuzun gelişimi RAM tarafından düzenli olarak takip edilir ve eğitsel plan her yıl RAM tarafından yenilenir.
RAM’da hazırlanacak eğitsel planda çocuğunuzun hangi eğitim ortamında eğitim görmesinin uygun olacağına ilişkin görüş de belirtilir.

Eğitim Ortamına Yerleştirme Yapılması
RAM’da hazırlanacak eğitsel plandaki görüş doğrultusunda il ya da ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesindeki Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu, otizmli çocuğunuz için en uygun olan eğitim ortamına yerleştirme kararı verir. Yerleştirme seçenekleri şunlardır:
Kaynaştırma: Kaynaştırma, özel eğitim gerektiren çocukların eğitimlerini normal gelişim gösteren çocukların devam ettiği resmî veya özel okullarda sürdürmeleridir. Özel eğitim gerektiren çocuk okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim kurumlarında kaynaştırma eğitimi alabilir.

Çocuğunuzun takip ettiği program temel alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda Bireysel Eğitim Programı (BEP) hazırlanır. BEP hazırlanması amacıyla çocuğunuzun devam ettiği okul ya da kurumda bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) geliştirme birimi oluşturulur. BEP geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;
a) Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen (varsa),
b) Bir rehber öğretmen,
c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen, 
ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni,
d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri,
e) Öğrencinin velisi ve
f) Öğrenciden (katılabilecek özelliklerdeyse) oluşur.
BEP geliştirme birimine, gerektiğinde görüşlerine başvurulmak üzere RAM’daki özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı da sağlanır. BEP geliştirme biriminin çalışma esasları okul/kurum yönetimince belirlenir.


Özel Eğitim Sınıfı: Özel eğitim sınıfları, resmi ve özel okul bünyesinde özel eğitim gerektiren öğrenciler için açılan sınıflardır.

Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi (OÇEM): Zorunlu öğrenim çağında olup normal ilköğretim programlarına devam edemeyecek özelliklerde olan otizmli öğrenciler için resmî ve özel otistik çocuklar eğitim merkezleri (OÇEM) vardır.

Otistik Çocuklar İş Eğitim Merkezi: İlköğretimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 21 yaşından gün almamış otizmli bireyler otistik çocuklar iş eğitim merkezlerine devam edebilirler.

Çocuğunuzun eğitim ortamına yerleştirilme süreci biraz zaman alabilir. Bu süreci hızlandırmak için siz de çocuğunuza uygun eğitim ortamlarını araştırabilirsiniz. Bu arayışta karşılaşabileceğiniz sorunlar sakın sizi yıldırmasın! Ülkemizde otizmli çocuklara uygun eğitim ortamı ya da öğretmen olmaması gibi sorunların çözümü için Milli Eğitim Bakanlığı ve sivil toplum kuruluşları çok yoğun çaba harcamaktadır. Bu çabalar sonucunda yarının bugünden daha güzel olacağına inanıyoruz.
Özel Eğitim Giderlerinin karşılanması:
Ülkemizde resmi eğitim kurumlarında verilen özel eğitim hizmetleri ücretsizdir ve devlet tarafından karşılanır. Ancak; özel özel eğitim kurumlarından verilen özel eğitim hizmetleri ücrete tabidir. Bu ücretin belli bir bölümünde devlet tarafından karşılanır.
Çocuğunuzun bir özel, özel eğitim kurumundan; örneğin, rehabilitasyon merkezinden ya da özel eğitim kursundan destek eğitim alabilmesi; ayrıca, bu hizmetin bedelinin devlet tarafından karşılanabilmesi için de RAM’a başvurmanız gerekir.
Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitim sınıflarındaki gündüzlü öğrencilerin okula ulaşımları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz sağlanır.
Özel eğitim kurumlarında gündüzlü olarak okuyan parasız yatılılık şartlarını taşıyan öğrencilere genel bütçeden karşılanan ödenekle ücretsiz olarak öğle yemeği verilir.
Ağır düzeydeki engellinin evde bakımı karşılığında, ihtiyacı olan ailelere, anne-babaya ya da vasiye her ay bir asgari ücret tutarında ödeme yapılır. Bakıma muhtaç özürlüye ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti, hizmetin verilmesini takip eden ay içinde Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından aileye ödenir.

YASAL HAKLAR:

OTİZMLİ ÇOCUĞUNUZUN EĞİTİM HAKKI VAR!

Ø  Her çocuğun yeterli beslenme, barınma, dinlenme, oyun olanakları ile gerekli tıbbi bakım hakkı vardır (Çocuk Hakları Bildirgesi, İlke 4).

Ø   Fiziksel, zihinsel ya da sosyal bakımdan özürlü çocuğa gerekli tedavi, eğitim ve bakım sağlanmalıdır (Çocuk Hakları Bildirgesi, İlke 5).

Ø  Çocuğunuzun eğitim hakkı, anayasamız ve kanunlarla belirlenmiş, güvence altına alınmıştır.

Ø  Anayasamızın 42. maddesi ‘Hiçbir birey eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz’ der.

Anayasal Düzenlemeler
Anayasamızın 41., 42., 49., 50., 60., ve 61. maddeleriyle ailenin eğitim-öğretim ve çalışma hakkı ve sorumluluğu ile sosyal güvenlik hakkı konularında herkesin yasa önünde eşit olduğu ifade edilmiştir. 61. maddede ise ‘Devlet sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirler alır’ ifadesi yer almaktadır.
Anayasamızın bu maddeleri engelli bireyler için oluşturulması gereken düzenlemelere ışık tutmuştur. Yani devletimiz, sizin otizmli çocuğunuz da dahil olmak üzere her çocuğa ihtiyaçlarına en uygun eğitimi ücretsiz olarak vermekle yükümlüdür. Bu El Kitabının amacı, çocuğunuzun eğitim hakkını kullanabilmesinde size bir yol haritası çizmektir.
Otizmli çocuğunuz eğitim hizmetlerinden nasıl yararlanabilir?
Özel eğitim gerektiren çocukların eğitim hizmetlerinden yararlanabilmeleri iki aşamada mümkün olur:
Birinci aşamada, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak her ilde ve büyük ilçelerde bulunan Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne (RAM) başvurmak gerekir. Bu başvuruyla, RAM bünyesindeki Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından eğitsel değerlendirme ve tanılama gerçekleştirilir.
İkinci aşamada ise, Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesindeki Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından eğitim ortamına yerleştirilmesi kararı alınır.
Bu aşamalar ve kurullar aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

1. Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama
Rehberlik ve Araştırma Merkezine (RAM) eğitsel değerlendirme ve tanılama için başvurun. Eğer çocuğunuza otizm tanısı konmuşsa; eğitsel değerlendirmesinin yapılması, eğitim ortamına yerleştirilmesi ve devletin sağlayacağı özel eğitim desteğinden yararlanması için ilinizdeki ya da ilçenizdeki RAM’a başvurmanız gerekir. KİMLERE DANIŞABİLİRİM.docx
Eğitsel değerlendirme ve tanılama nedir? 
Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, çocuğun tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenir. Ayrıca, çocuğun hangi ortamda eğitim görmesinin uygun olacağına ilişkin öneride bulunulur.
Çocuğun eğitsel değerlendirme ve tanılaması RAM’da oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çeşitli testler ve bireyin özelliklerine uygun diğer ölçme araçlarıyla yapılır. Tanılamada çocuğun tıbbî değerlendirme raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim öyküsü, tüm gelişim alanlarındaki özellikleri, akademik alanlardaki eğitim performansı, ihtiyaçları, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır. 
Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda özel eğitime ihtiyacı olduğu belirlenen çocuklar için Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu ve Eğitim Planı hazırlanır. Bu belgeler, özel özel eğitim kurumlarından eğitim ve destek eğitim hizmeti alan öğrenciler için her yıl yenilenir.
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunda kimler yer alır?
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu, RAM müdürü ya da görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında; 
a) RAM’daki özel eğitim hizmetleri bölüm başkanı,
b) Psikolojik ölçme araçlarını kullanabilen bir rehber öğretmen,
c) Görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden bir öğretmen,
ç) Gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmen,
d) Bireyin velisi,
e) Varsa, bir çocuk gelişimi ve eğitimcisinden
oluşur.
Özel Eğitim Değerlendirme Kuruluna gerektiğinde; eğitim programcısı, odyolog, psikolog, psikometrist, sosyal çalışmacı, dil ve konuşma terapisti, fizyoterapist, uzman hekim gibi diğer meslek elemanlarından seçilecek birer kişi, çıraklık ve yaygın eğitime gidecekler için ilgili kurum temsilcisi, özel eğitim gerektiren bireyin çalıştığı kurumdaki iş yeri temsilcisi de katılabilir.
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunca, bilgilerine başvurulmak üzere; özel eğitim gerektiren bireyin sınıf ve alan öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni, kayıtlı olduğu okulun veya kurumun müdürü, başvuru yapan kurum temsilcisi, özel eğitim hizmetleri kurul üyesi, üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğretim üyesi ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi de çağrılabilir.
Çocuğunuzun eğitsel değerlendirme ve tanılamasının yapılması için bir dilekçe yazmanız gerekir (Ek 1, dilekçe örneği). Dilekçenizin ekine aşağıdaki evrakları koymayı unutmayın!
Eğitsel değerlendirme ve tanılama için RAM’a verilecek Dilekçe ile birlikte gereken evraklar nelerdir? 
a) Bireyin, velisinin yada okul/kurum yönetiminin yazılı başvurusu
b) Okula/kuruma kayıtlı öğrenciler için bireysel gelişim raporu
c) Herhangi bir okula/kuruma kayıtlı olmayan bireyler için başvurduğu RAM’ın sorumluluk bölgesi içinde ikamet ettiğini gösteren belge
ç) Gerektiğinde tıbbî tanılama ile ilgili sağlık kurulu raporu
d) Çocuğun 3 adet fotoğrafı
e) Çocuğun T.C. kimlik numaralı nüfus cüzdanı fotokopisi
RAM bünyesindeki Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu, 60 gün içinde Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporunu ve Eğitim Planını hazırlamakla yükümlüdür. Bu belgeler doğrultusunda Kurul ayrıca çocuğun hangi eğitim ortamında eğitim almasının uygun olduğuna ilişkin öneride de bulunur. Bu süreçte ailenin görüşü çok önemlidir. Kurula çocuğunuz hakkında bilgi verebilir ve nerede eğitim almasını istediğinizi bildirebilirsiniz.
2. Eğitim Ortamına Yerleştirme
Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesindeki Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu ve Eğitsel Plan doğrultusunda özel eğitim gerektiren çocukları en uygun resmi okul veya kuruma yerleştirir. Çocuğun yaşına ve özelliklerine göre yerleştirilebileceği eğitim ortamları ilerleyen bölümlerde ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunda kimler yer alır?
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu, ilgili il ya da ilçe Milli Eğitim Müdürünün görevlendireceği müdür yardımcısı veya şube müdürünün başkanlığında bir özel eğitim ya da kaynaştırma kurumu müdürü, bir rehber öğretmen ve gezerek özel eğitim hizmeti veren bir öğretmenden oluşur.
Gerektiğinde Özel Eğitim Hizmetleri Kuruluna öğrencinin velisi, RAM temsilcisi, öğrencinin yerleştirilmesi düşünülen kurumun temsilcisi gibi kişiler de katılabilir. Otizmli çocuğunuzu en iyi siz tanıyorsunuz. Dolayısıyla, çocuğunuzun en uygun eğitimi alması için mutlaka bu kurula katılın.